وزارت دادگستری آمریکا از شرکت اپل شکایت کرده است؛ شکایتی که یک پروندهٔ تاریخی علیه کلان‌ترین شرکت سهامی عام در جهان توصیف شده است.
اتهام اپل «انحصار گسترده، سیستماتیک و غیرقانونی» گوشی‌های هوشمند از طریق محدود کردن دسترسی رقیبان به نرم‌افراز و سخت‌افزار است و قرار است این غول فناوری بابت آن‌ها محاکمه شود.
مریک گارلند، دادستان کل آمریکا که این شکایت را همراه با ۱۶ دادستان مناطق مختلف این کشور و پس از حدود پنج سال تحقیق تنظیم کرده، روز پنجشنبه دوم فروردین در یک نشست خبری گفت حفظ قدرت اپل در تسلط بر بازار نه به دلیل برتری آن بلکه ناشی از «رفتار غیرقانونی انحصارگرایانه» است.
به‌گفتهٔ آقای گارلند، رویکرد اپل تهدیدی برای بازار آزاد و منصفانه‌ای است که اقتصاد ایالات متحده آمریکا بر آن تکیه دارد.
پیش از این نیز آمریکا اتهام انحصارگرایی را علیه شرکت‌های بزرگ فناوری مطرح کرده، اما به‌نوشتهٔ گاردین، شکایت وزارت دادگستری آمریکا علیه اپل یک پروندهٔ تاریخی علیه کلان‌ترین شرکت سهامی عام در جهان است.
این شکایت حاکی است اپل اقدامات «ضد رقابتی» انجام داده تا مردم را به آیفون‌های تولیدی خود وابسته نگه دارد؛ مانند مسدود کردن برنامه‌های نوآورانه، کاهش عملکرد ساعت‌های هوشمندی که شرکت‌های دیگر ارائه کرده‌اند، محدود کردن کیف پول‌های دیجیتالی، سخت کردن همسان‌سازی پلت‌فرم‌های غیراپل و کاهش کیفیت پیام‌رسانی میان آیفون و محصولات شرکت‌های رقیب.
این شکایت با ذکر نمونه‌های دیگری ازجمله یادآور شده که کاربران ساعت هوشمند اپل (اپل‌واچ) اگر استفاده از آیفون را رها کنند و محصول تولیدی شرکت دیگری را بخرند، برای وصل شدن و بازیافت اطلاعات خود از اپل مشکلات زیادی دارند.
این شکایت حاکی است رویکرد اپل که «سرکوب رقابت واقعی» است، منجر به قیمت‌های بالاتر برای مصرف‌کنندگان اپل نیز شده درحالی‌که عملاً نوآوری در آن کمتر هم بوده است.
به نوشته نیویورک تایمز، دولت آمریکا حق دارد درخواست کند که نماد شرکت اپل در منطقه سیلیکون ولی در ایالت کالیفرنیا نیز برچیده شود.
یکی از سخنگویان اپل در واکنش به اظهارات مریک گارلند در نشست خبری در نیوجرسی گفت عملیات اصلی این شرکت به دلیل ادعاهای مطرح شده در شکایت مختل خواهد شد و نه تنها تهدیدی برای این شرکت است بلکه «یک سابقه خطرناک» ایجاد می‌کند که به دولت قدرت می‌دهد تا طراحی فناوری را از مردم (بخش خصوصی) بگیرد.
اپل با تأکید بر این‌که مردم محصولات نوآورانهٔ آن را دوست دارند، طرح شکایت دولت آمریکا را از منظر قانونی اشتباه خواند و بر دفاع همه‌جانبه از خود در برابر این شکایت تأکید کرد.
اپل با سرمایه سه تریلیون دلاری کنترل بخش بزرگی از بازار گوشی‌های هوشمند در جهان را در دست دارد و در ۱۷ سال اخیر میلیاردها گوشی هوشمند خود را فروخته و به یک امپراتوری فناوری تبدیل شده است.
اپل سال گذشته با پیشی گرفتن دوباره از شرکت سامسونگ، عنوان برترین سازندهٔ گوشی سال را به خود اختصاص داد و بر هماهنگی آسان و بی‌مشکل میان محصولات خود تأکید دارد.
وزارت دادگستری آمریکا از حدود پنج سال پیش تحقیق در مورد اقدامات ضدرقابتی از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری را آغاز کرده و در همین راستا شکایتی ضد انحصار هم علیه موتور جستجوی گوگل ارائه کرده است؛ شکایتی که قرار است در ادامه امسال به اوج خود برسد.
آمازون، متا و گوگل در سال‌های اخیر، علاوه بر آمریکا، در برخی کشورهای اروپایی نیز با تحقیقات پیرامون انحصارگرایی و تلاش برای تسلط بر بازار از طریق رقابت غیرقانونی روبه‌رو بوده و گاه به پرداخت جریمه‌های سنگین هم محکوم شده‌اند. فرانسه اخیراً گوگل را به دلیل «نقض قوانین مالکیت معنوی اتحادیه اروپا» ۲۵۰ میلیون دلار جریمه کرد.
کمیسیون تجارت فدرال آمریکایی شکایاتی را نیز علیه متا و آمازون در چارچوب مقابله با انحصارگرایی غول‌های فناوری ارائه کرده که هنوز در جریان است.
به نتیجه رسیدن و مختومه شدن این نوع شکایات ممکن است سال‌ها طول بکشد، اما پیش‌بینی می‌شود که طرح این شکایت‌ها خود موجب تغییراتی در رویکرد این شرکت‌ها می‌شود.
